Είδαμε την παράσταση ‘Οι γειτονιές του κόσμου’ στο θέατρο Τζένη Καρέζη
Ο ποιητής Γιάννης Ρίτσος, από την εξορία του στη Μακρόνησο και στον Άη Στράτη, αφήνει σε όλους εμάς παρακαταθήκη, ένα μεγάλο έργο σε δομή αφηγήματος, με τίτλο «Οι γειτονιές του κόσμου», το οποίο αφιερώνει στον Μάρκο Αυγέρη (λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Γιώργου Ν. Παπαδόπουλου).
«Οι γειτονιές του κόσμου» περιδιαβαίνουν τις γειτονιές της εποχής, καταγράφοντας ιστορίες της δεκαετίας 1941 – 1951. Από την κατοχή και την ύψωση της ναζιστικής σημαίας στην Ακρόπολη, στην αντίσταση και μετά στην απελευθέρωση, στα Δεκεμβριανά και στον εμφύλιο, το έργο του Ρίτσου μπορεί και μεταφέρει τη φόρτιση της εποχής, ακόμη και σήμερα.
∞
27 Απριλίου 1941 και τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής εισβάλλουν στην Αθήνα, και στην Ακρόπολη δεν κυματίζει πλέον η γαλανόλευκη, αλλά το σύμβολο της βίας. Η πόλη, δεν είναι πια ελεύθερη.
Μη μιλάς.
Η πείνα αρχίζει να θερίζει. Οι αδικημένοι πολλοί. Μα η άνοιξη έρχεται.
Η κυρία Ελένη ακούει που τουφεκίζουν οι κατακτητές τα παιδιά του κόσμου. Αλλά οι γειτονιές δεν θέλουν να ξεχάσουν…
Μη μιλάς.
Ο θάνατος περιδιαβαίνει στα σκοτάδια σκυφτός και σημειώνει στο χαρτί ονόματα… Οι φοιτητές παίζουν καθημερινά μαζί του, βγάζοντας λόγο και πετώντας προκηρύξεις.
Και είναι κι εκείνες οι γριές που φωνάζουν «γεια και χαρά σου λευτεριά». «Σκέψου όμως να γίνει ελευθερία κι εσύ να λείπεις…».
Και είναι πολλοί οι φυλακισμένοι. Και αφουγκράζονται τα βήματα των συντρόφων τους κι ανοίγουν σήραγγες στον ήλιο. Κι ονειρεύονται την πολιτεία που θέλουν να κτίσουν την επαύριον.
Μα η άνοιξη έρχεται. Τα δένδρα θα ανθίσουν. Η συντροφικότητα εμπνέει και δίνει ψυχή και ορμή…
Και οι ημέρες της αντίστασης συνεχίζονται κι όλοι κρατάνε ένα κόκκινο τριαντάφυλλο, στο ραντεβού τους με την λεφτεριά. Κι έχει χιλιάδες αστεράκια εκεί πάνω, όμως ο φόβος κάνει θόρυβο…
Για την ελευθερία, τη δικαιοσύνη και την αλληλεγγύη…
Και μετά, σύντροφοι, έρχεται το οκ, όμως τίποτα δεν είναι οκ… Κι έπειτα έρχεται και ο Τζον. Οκ, Τζον. Όμως, τίποτα δεν είναι οκ, Τζον…
Τρούμαν, Τσώρτσιλ και It’s a long way to Tipperary… και το αναπάντητο ερώτημα ηχεί: «Εσείς που έχετε τόσες ηλεκτρικές καρέκλες, δεν μπορείτε να βάλετε τον φασισμό να κάτσει;».
Κι έρχεται η πολυπόθητη απελευθέρωση και αμέσως μετά τα Δεκεμβριανά…
«…. Και αυτά που χάθηκαν, αυτά που δεν ήρθαν
μην τα κλαις.
Αυτά που τά ‘χες και δεν τά ‘δωσες
κλάφ’ τα…»
∞
«Οι γειτονιές του κόσμου» αποτελούν την οπτική μιας ολόκληρης εποχής, ειπωμένη από την οπτική του ποιητή, ο οποίος μεταφέρει τις μνήμες του από τα τραγικά γεγονότα της κατοχικής και μετακατοχικής περιόδου στην Ελλάδα.
Η Νάντια Δαλκυριάδου σκηνοθετεί με έναν ιδιαίτερο εσωτερικό τρόπο το δραματοποιημένο κείμενο και καταφέρνει, χωρίς καθόλου σκηνικά, να διηγηθεί την ιστορία. Δημιουργεί εικόνες με τέσσερα σκαμπό στα χέρια των πρωταγωνιστών της και παράγει τους ήχους από άδεια μπιτόνια, από σβώλους, από την ξύλινη ξύστρα και από εφημερίδες.
Όμως, η Δαλκυριάδου έχει στα χέρια πολύτιμο υλικό. Η Ξένια Αλεξίου, ο Λάζαρος Βαρτάνης, ο Στέφανος Παπατρέχας και ο Δημήτρης Χατζημιχαηλίδης, μπαίνουν μέχρι τα μύχια στον ρόλο τους και τον απογειώνουν, γεμίζοντας τη σκηνή με το αξιοπρόσεκτο υποκριτικό τους ταλέντο. Αυτή η νέα γενιά ηθοποιών, στ’ αλήθεια, αξίζει την προσοχή μας. Συνεπικουρεί η Μαρίνα Μαυρογένη, ως επιμελήτρια κίνησης, ενώ, με τους φωτισμούς του, ο Γιώργος Ψυχράμης δημιουργεί την ατμόσφαιρα της δύσκολης αυτής εποχής.
∞
Είναι ο 5ος κύκλος των παραστάσεων. Φέτος, στο Θέατρο Τζένη Καρέζη, «Οι γειτονιές του κόσμου» υποδέχονται το κοινό, για έξι μόνο παραστάσεις και δεν πρέπει να λείπει κανείς…
«…Να λείπεις,
δεν είναι τίποτα να λείπεις,
αν έχεις λείψει για ό,τι πρέπει.
Αν έχεις λείψει για ό,τι πρέπει,
θα είσαι για πάντα μέσα σε όλα εκείνα
που γι’ αυτά έχεις λείψει.
Θα είσαι για πάντα μέσα σε όλον τον κόσμο…»
Περισσότερα εδώ.
Έλενα Χατζοπούλου, Οκτώβριος 2022
